Jan Władysław Hoppe – urodzony 27 grudnia 1902 roku w Skierniewicach, zmarł 18 lutego 1969 roku w Warszawie i został pochowany na Powązkowskim Cmentarzu Wojskowym, w kwaterze zgrupowania AK „Krybar”.

Od najwcześniejszych lat brał czynny udział w polskim życiu społecznym i politycznym.

W czasach szkolnych był aktywistą Związku Harcerstwa Polskiego.
 

W szkicu biograficznym Jan Hoppe – polityk w służbie idei Jerzy Braun wspomina:

Ideowa szkoła ówczesnego harcerstwa i zaszczepiany przez nią styl pracy, walki o najwyższe wartości społeczne, ideały prawości osobistej, obowiązkowości, bezinteresownej służby, równowagi duchowej, powagi życia, życzliwości i wszechludzkiego braterstwa ułatwiały współpracę w trudnym okresie walki podziemnej.

W czasie I wojny światowej Hoppe był ewakuowany do Rosji i przebywał w Moskwie, gdzie włączył się od razu w nurt życia i pracy polskich organizacji społecznych i niepodległościowych. Polski ruch harcerski był wówczas bardzo silny w Moskwie, Kijowie, Odessie i innych centralnych ośrodkach imperium. Po rewolucji rosyjskiej wrócił do kraju w roku 1918 i rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie ukończył wydział prawa. Wziął udział jako ochotnik w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 roku.

Po studiach uniwersyteckich zaangażował się czynnie w zawodowym ruchu pracowniczym, a szczególnie w Związku Pracowników Umysłowych.

 

Redagował „Pracownika”, organ Polskiej Konfederacji Pracowników Umysłowych, a potem był założycielem i współredaktorem tygodnika „Jutro Pracy”.

W latach 1935–1938 został wybrany na posła na sejm z terenu Warszawy.

W czasie drugiej wojny światowej był jednym z założycieli i komendantem podziemnej organizacji „Warszawianka”, a następnie współtwórcą i wiceprzewodniczącym podziemnej formacji ideologicznej „Unia”. W 1942 roku został wiceprezesem Zarządu Głównego Stronnictwa Pracy. Redagował również podziemne pisma Stronnictwa Pracy: najpierw „Reformę”, a w czasie powstania warszawskiego – w którym brał udział jako żołnierz AK w zgrupowaniu „Krybar” – „Kuriera Stołecznego”.

W marcu 1945 roku aresztowano go i wywieziono na trzy lata do obozów pracy pod Ural. W listopadzie 1947 roku powrócił z Syberii, po dwuipółrocznym pobycie w więzieniu, a potem w łagrze sowieckim. Powrócił ze zdrowiem całkowicie zniszczonym. Spustoszenia w jego organizmie spowodowane sybirską martyrologią były już nie do odrobienia. Aresztowano go ponownie w 1949 roku i w procesie działaczy „Uni” i Stronnictwa Pracy otrzymał wyrok dożywotniego więzienia.

W czasie odwilży w 1956 roku został zwolniony i całkowicie zrehabilitowany.


Braun J., Popiel K., Sieniewicz K., Człowiek ze spiżu, Odnowa, Londyn 1981, s. 120–121.
Hoppe J., Wspomnienia, przyczynki, refleksje, Odnowa, Londyn 1972, notka na ostatniej stronie okładki.